ข่า: สมุนไพรที่มีประโยชน์มากมาย ทั้งเป็นอาหารและยารักษาโรค
ข่า เป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์มากมายทั้งต้น โดยสามารถใช้เป็นอาหารได้หลายชนิด และในขณะเดียวกันก็สามารถใช้เป็นยารักษาโรคได้ด้วย
ข่ายังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องร่างกายจากความเสียหายที่เกิดจากอนุมูลอิสระและโรคร้ายแรงต่าง ๆ รวมทั้งมะเร็ง นอกจากนั้นข่ายังอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุจำนวนมาก รวมทั้งวิตามินซี วิตามินอี วิตามินเค ธาตุเหล็ก และแคลเซียม
สรรพคุณของข่า
ข่ามีสรรพคุณทางยาที่ช่วยรักษาอาการต่าง ๆ ได้มากมาย โดยเฉพาะอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินหายใจ เช่น
ช่วยย่อยอาหาร แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ จุกเสียดแน่นท้อง อาการลำไส้แปรปรวน และขับลม
แก้อาการคลื่นไส้ อาเจียน
ลดอาการอักเสบของทางเดินอาหาร เช่น โรคกระเพาะอาหารและโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง
ช่วยให้เจริญอาหาร
บรรเทาอาการบวมน้ำ
แก้ปวดท้องประจำเดือน
ขับเหงื่อ
แก้ไอ บรรเทาอาการเสมหะ และขับเสมหะ
นอกจากนี้ ข่ายังมีสรรพคุณช่วยลดไขมันในเลือด ลดความดันโลหิต และป้องกันโรคหัวใจได้ด้วย
การปลูกข่า
- การปลูกข่า เริ่มด้วยการเตรียมดินโดยไถพรวนดินให้ลึกประมาณ 20-30 ซม. จากนั้นตากดินประมาณ 5-7 วัน แล้วจึงใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักลงไปประมาณ 2-3 ตันต่อไร่ และโรยปูนขาวประมาณ 200-300 กิโลกรัมต่อไร่ เมื่อเตรียมดินเสร็จแล้ว ทำแปลงปลูก โดยยกแปลง
กว้างประมาณ 1-1.2 เมตร ยาวประมาณ 20-25 เมตร เว้นทางเดินระหว่างแปลงประมาณ 50 ซม.
ใช้เหง้าแก่สมบูรณ์ ปราศจากโรคและแมลงศัตรูพืช นำไปตัดแต่งเหง้าให้มีขนาดประมาณ 5-7 ซม. แล้วนำไปแช่ในสารละลายป้องกันเชื้อรา ประมาณ 10-15 นาที จากนั้นนำขึ้นมาพักให้สะเด็ดน้ำ
ปลูกข่าโดยการวางเหง้าลงในหลุมปลูก โดยให้ยอดเหง้าอยู่ด้านบนและโผล่พ้นดินเล็กน้อย กดดินรอบ ๆ เหง้าให้แน่น ปลูกห่างกันประมาณ 30 ซม.
หลังจากปลูกข่าแล้ว รดน้ำให้ชุ่ม แล้วคลุมด้วยฟางหรือหญ้าแห้ง เพื่อรักษาความชื้นในดินและป้องกันวัชพืช เมื่อต้นข่าเริ่มแทงยอดอ่อน ให้ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 ประมาณ 100-150 กิโลกรัมต่อไร่ โดยแบ่งใส่ 2 ครั้ง ครั้งแรกใส่ประมาณ 1-2 เดือนหลังปลูก และครั้งที่สองใส่ประมาณ 3-4 เดือนหลังปลูก
สำหรับการให้น้ำ ควรให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง แต่ไม่ควรให้น้ำมากเกินไปจนดินแฉะ เพราะอาจทำให้รากเน่าได้
ในการป้องกันกำจัดโรคและแมลงศัตรูพืช ควรหมั่นตรวจสอบแปลงปลูกข่าอยู่เสมอ และหากพบโรคหรือแมลงศัตรูพืช ให้รีบกำจัดโดยใช้วิธีที่เหมาะสม