ถั่วหรั่ง (Bambara Groundnut) สรรพคุณและการปลูกถั่วหรั่ง
ถั่วหรั่ง หรือที่รู้จักกันในชื่อ ถั่วเปลือกแข็ง, ถั่วซามา, ถั่วฟากฟ้า, ถั่วหม่อน, ถั่วสะโนล, ถั่วเกล็ด เป็นพืชล้มลุกในตระกูลถั่ว ถิ่นกำเนิดจากทวีปแอฟริกาที่พบมากในประเทศแอฟริกาใต้ ปัจจุบันมีการแพร่กระจายพันธุ์ไปยังภูมิภาคอื่นๆ ทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย
ถั่วหรั่งเป็นพืชที่มีลำต้นตั้งตรง มีความสูงประมาณ 30-90 เซนติเมตร ใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 3 ใบ ลักษณะเป็นรูปไข่กลับ ปลายใบแหลม ส่วนดอกมีสีขาวหรือสีชมพูอ่อน ออกเป็นช่อที่ซอกใบ แต่ละช่อมีดอก 1-3 ดอก
ผลถั่วหรั่งมีลักษณะเป็นฝักแบน มีเปลือกแข็งสีน้ำตาลเข้ม ภายในฝักมีเมล็ดกลมขนาดเล็กจำนวนมาก มีสีน้ำตาลเข้มเช่นกัน
สรรพคุณของถั่วหรั่ง
ถั่วหรั่งอุดมไปด้วยสารอาหารต่างๆ เช่น โปรตีน คาร์โบไฮเดรต วิตามิน แร่ธาตุ และกรดอะมิโนต่างๆ จึงมีสรรพคุณเป็นยาและอาหารเสริมที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพดังนี้
- บำรุงหัวใจและระบบไหลเวียนโลหิต: ถั่วหรั่งมีส่วนช่วยในการลดระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ช่วยป้องกันการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
- ลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง: ถั่วหรั่งมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหายของอนุมูลอิสระ ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดโรคมะเร็ง
- บำรุงสมองและระบบประสาท: ถั่วหรั่งมีโคลีน ซึ่งเป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อการทำงานของระบบประสาทและสมอง ช่วยเสริมสร้างความจำและการเรียนรู้
- เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน: ถั่วหรั่งมีวิตามินซีและสังกะสี ซึ่งเป็นสารอาหารที่ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง ช่วยป้องกันการติดเชื้อต่างๆ
- บำรุงกระดูกและฟัน: ถั่วหรั่งมีแคลเซียมและฟอสฟอรัส ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่จำเป็นต่อการสร้างและซ่อมแซมกระดูกและฟัน ช่วยป้องกันโรคกระดูกพรุนและฟันผุ
- บำรุงผิวพรรณ: ถั่วหรั่งมีวิตามินอีและซี ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องผิวจากความเสียหายของอนุมูลอิสระ ช่วยให้ผิวพรรณสดใสเปล่งปลั่ง
การปลูกถั่วหรั่ง
ถั่วหรั่งเป็นพืชที่ปลูกง่าย ทนต่อสภาพอากาศและดินที่หลากหลาย เหมาะสำหรับปลูกในพื้นที่ที่มีอากาศอบอุ่นและมีแสงแดดจัด สามารถปลูกได้ทั้งในดินและในกระถาง
ขั้นตอนการปลูกถั่วหรั่ง
- เตรียมดิน: ถั่วหรั่งเจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนซุยที่มีการระบายน้ำดี หากดินมีสภาพเป็นกรดควรปรับสภาพดินให้เป็นกลางโดยการใส่ปูนขาว
- เตรียมเมล็ดพันธุ์: เมล็ดพันธุ์ถั่วหรั่งสามารถหาซื้อได้จากร้านจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ทั่วไป ควรเลือกเมล็ดพันธุ์ที่สมบูรณ์และไม่มีโรคพืช
- เพาะเมล็ด: หว่านเมล็ดพันธุ์ลงในดินที่เตรียมไว้ โดยเว้นระยะห่างระหว่างแต่ละเมล็ดประมาณ 10-15 เซนติเมตร จากนั้นกลบดินบางๆ และรดน้ำให้ชุ่ม
- ดูแลรักษา: ต้นถั่วหรั่งต้องการน้ำในปริมาณที่พอเหมาะ ไม่ควรปล่อยให้ดินแห้งหรือแฉะเกินไป ควรหมั่นกำจัดวัชพืชและใส่ปุ๋ยบำรุงต้นเป็นประจำ
- เก็บเกี่ยว: ถั่วหรั่งจะใช้เวลาประมาณ 3-4 เดือนหลังจากปลูกจึงจะสามารถเก็บเกี่ยวได้ เมื่อฝักถั่วแก่จัดแล้วให้ถอนทั้งต้นหรือตัดเฉพาะฝักแล้วนำไปตากแดดจนแห้ง จากนั้นแกะเอาเมล็ดออกจากฝัก
ถั่วหรั่งสามารถนำมาประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู เช่น แกงส้ม แกงเลียง แกงเขียวหวาน ผัดถั่วงอก ฯลฯ นอกจากนี้ยังสามารถนำมาคั่วเกลือหรือทำเป็นของกินเล่นได้อีกด้วย
