ประยงค์
ประยงค์ (Indian Trumpet Flower, Red Jasmine, Camoens Glory) เป็นไม้ดอกพื้นเมืองของประเทศเม็กซิโก อเมริกากลาง และอเมริกาใต้ เป็นไม้เลื้อยขนาดใหญ่ที่มีอายุยืนหลายปี ความสูงได้ถึง 10 เมตร ดอกมีกลิ่นหอมรุนแรง สีชมพู ม่วง แดง ส้ม ขาว รูปทรงคล้ายระฆัง ปลูกประดับและยังเป็นไม้ดอกมงคล นิยมปลูกทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของบ้าน เชื่อกันว่าจะช่วยส่งเสริมด้านการเงิน การงาน เพราะเชื่อว่าดอกมีสีคล้ายทองคำ
สรรพคุณของประยงค์
- ใช้เป็นยาบรรเทาอาการไอ แก้เจ็บคอ โดยนำใบหรือดอกประยงค์ประมาณ 1 กำมือ มาต้มกับน้ำดื่ม
- ใช้เป็นยาแก้ไข้ ลดไข้ แก้อาการปวดหัว เนื่องจากมีฤทธิ์ในการระบายความร้อน โดยนำใบสดหรือดอกประยงค์ประมาณ 1 กำมือ มาต้มกับน้ำดื่ม
- ใช้เป็นยาแก้อาการท้องร่วง โดยนำดอกหรือใบสดมาต้มน้ำดื่ม
- ใช้เป็นยาแก้โรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน โดยนำใบมาต้มกับน้ำแล้วนำมาอาบ
- ใช้เป็นยาแก้ปวดท้องประจำเดือน โดยนำดอกสดมาต้มกับน้ำดื่ม
- ใช้เป็นยาเสริมความงาม โดยนำดอกหรือใบมาต้มกับน้ำแล้วนำมาอาบหรือล้างหน้า ช่วยให้ผิวพรรณผ่องใส ชุ่มชื่น
การปลูกประยงค์
- การเตรียมดิน ดินที่เหมาะแก่การปลูกประยงค์คือดินร่วนซุย มีค่า pH 6.0-6.8 แต่ดินที่เป็นกรดอ่อนๆ ก็สามารถปลูกได้เช่นกัน ถ้าเป็นดินเหนียว ควรปรับปรุงโดยการใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักคลุกเคล้าลงไปและไถพรวนให้ทั่ว
- การเตรียมกิ่งพันธุ์ กิ่งพันธุ์ที่นิยมใช้คือกิ่งตอน การตัดกิ่งพันธุ์ควรตัดจากต้นที่แข็งแรง ไม่มีโรคและแมลงศัตรูก่อกวน กิ่งที่ตัดควรมีความยาวประมาณ 20-30 เซนติเมตร ให้ตัดเฉียงที่โคนกิ่ง และฉีกเปลือกที่โคนกิ่งประมาณ 1-2 เซนติเมตร
- การปลูก ขุดหลุมปลูกที่มีขนาด 40x40x40 เซนติเมตร รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักประมาณ 1 กำมือ แล้วกลบดิน ใส่เหล็กสำหรับให้ประยงค์เลื้อยขึ้น จากนั้นนำกิ่งพันธุ์วางลงในหลุมแล้วกลบดิน ปักไม้ค้ำ แล้วรดน้ำให้ชุ่ม
- การดูแลรักษา ควรรดน้ำสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักทุก 1-2 เดือน เพื่อช่วยบำรุงต้นและให้ดอกดกยิ่งขึ้น ตัดแต่งกิ่งเป็นประจำเพื่อช่วยให้ประยงค์มีทรงพุ่มที่สวยงาม และกันไม่ให้ประยงค์เลื้อยเข้าไปเกาะเกี่ยวกับต้นไม้อื่นๆ
