บุก
บุก หมายถึง พืชบกใบเลี้ยงเดี่ยว มีลำต้นเป็นเหง้าที่อวบหนาอยู่ใต้ดิน ใบเป็นฝอยแทงออกมาจากโคนลำต้น ดอกเป็นดอกช่อ ผลเป็นเมล็ด ผลบุกมีวิตามินบี 1 บี 2 บี 3 และเบต้าเคโรทีน บุกมีสรรพคุณทางยาหลายชนิด เช่น ตำรับยาแผนโบราณใช้หัวบุกแห้งป่นเป็นผงผสมน้ำผึ้งรับประทานครั้งละครึ่งถึงหนึ่งช้อนชา ช่วยให้อุจจาระนิ่ม แก้ท้องผูก ขับลม บำรุงเลือด บุกยังใช้ทำวุ้นบุกเพียงนำหัวบุกมาแช่น้ำไว้ 1 คืน ล้างให้สะอาด นำมาต้มให้สุกผสมน้ำปูนใส แกว่งไปมาจนวุ้นบุกจับตัว แล้วนำไปกรองด้วยผ้าขาวบาง หั่นเป็นชิ้นใช้ประกอบอาหาร
หัวบุก
หัวบุก เป็นส่วนที่อวบอยู่ใต้ดินของบุก มีลักษณะเป็นไหลขนาดใหญ่ ภายในหัวบุกประกอบด้วยโครงสร้างของเซลลูโลสที่เรียกว่า กลูโคแมนแนน (Glucomannan) ซึ่งเป็นเส้นใยอาหารและมีคุณสมบัติในการดูดซับน้ำในปริมาณมาก เมื่อหัวบุกถูกน้ำจะพองตัวและมีขนาดใหญ่ขึ้นหลายเท่าตัว ส่งผลให้ผู้บริโภคเกิดความรู้สึกอิ่ม มีส่วนช่วยในการลดความอยากอาหารและช่วยในการควบคุมน้ำหนัก
นอกจากนี้ หัวบุกยังมีสารสำคัญอื่นๆ เช่น วิตามินบี วิตามินซี แคลเซียม และฟอสฟอรัส ซึ่งมีความจำเป็นต่อการทำงานของร่างกาย เช่น
- วิตามินบี2: ช่วยในการเผาผลาญคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน
- วิตามินบี3: ช่วยในการเผาผลาญคาร์โบไฮเดรตและไขมัน
- แคลเซียม: มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสร้างกระดูกและฟันที่แข็งแรง
- ฟอสฟอรัส: มีบทบาทในกระบวนการผลิตพลังงานในเซลล์ และการสร้างกระดูกและฟันที่แข็งแรง
อย่างไรก็ตาม ผู้บริโภคควรบริโภคหัวบุกในปริมาณที่พอเหมาะ เนื่องจากใยอาหารในหัวบุกอาจดูดซับสารอาหารต่างๆ ในลำไส้ ทำให้ร่างกายขาดแร่ธาตุบางชนิดได้
